BÍ QUYẾT ĐỂ DU HỌC SINH VƯỢT QUA SỰ E NGẠI KHI TÌM KIẾM LỜI GIỚI THIỆU (JOB REFERRAL) TỪ CÁC NHÂN VIÊN CỦA CÁC CÔNG TY ĐANG MUỐN ỨNG TUYỂN

Làm sao để DHS tìm được giới thiệu (Job referral) vào công ty mong muốn ứng tuyển?

Giai đoạn tuyển dụng cao điểm của mùa thu đã bắt đầu với nhiều hội thảo nghề nghiệp được tổ chức cùng sự tham gia của các công ty và tập đoàn lớn. Khi tham gia những sự kiện này, CPI quan sát thấy có nhiều trường hợp các em chưa biết cách xây dựng và duy trì các mối quan hệ có được từ đây. Đặc biệt khi nói đến việc hỏi xin giới thiệu nội bộ (referral) để nâng cao khả năng được chọn vào vòng phỏng vấn, phần nhiều học sinh từ Việt Nam mình còn ngại ngùng và cảm thấy không thoải mái.

1. Vì sao nhiều du học sinh ngại xin referral?

Nhiều em hiểu networking là tiếp cận chuyên gia trong ngành chỉ để xin việc, xin lời giới thiệu nội bộ (referral) từ họ. Nhưng thực ra, kết nối (Networking) đúng nghĩa là trao đổi kiến thức về chuyển biến trong ngành và là cơ hội để các em tìm hiểu yêu cầu tuyển dụng ở ứng viên trong công việc thực tế. Khi anh/chị mà các em kết nối thấy được độ phù hợp về chuyên môn, tính cách cũng như sự quyết tâm của mình, thì việc xin được lời giới thiệu sau đó cũng sẽ đến một cách tự nhiên. 

Các em du học sinh từng chia sẻ với CPI lý do mình cảm thấy e ngại xin referral là vì sợ làm phiền người khác, sợ bị từ chối và trên hết là cảm giác “mình chưa đủ giỏi, mình không có gì để offer cho đối phương”. Ngoài ra, một phần lý do khác là bởi vì kỹ năng networking của các em chưa thành thạo nên chưa biết cách mở lời sao cho tự nhiên, chuyên nghiệp.

Tuy nhiên, nếu để những lo lắng này ngăn cản, các em sẽ bỏ lỡ cơ hội quan trọng để biến networking thành chìa khóa mở ra cánh cửa sự nghiệp mình muốn thực hiện.

1. Nguyên tắc để vượt qua sự e ngại và mạnh dạn xin giới thiệu nội bộ (referral)

Đầu tiên hãy nhớ rằng: Referral không chỉ giúp các em vượt qua vòng sàng lọc resume, mà còn giúp nhân viên giới thiệu được công ty đánh giá cao. Để việc xin lời giới thiệu diễn ra tự nhiên, các em sẽ cần:

Chọn thời điểm phù hợp: 

• Với những mối quan hệ mới kết nối: Đừng vội xin referral ngay lần đầu gặp mặt. Hãy kết nối LinkedIn, hẹn coffee chat/Information Interview (một buổi gặp gỡ thân mật/hoặc buổi phỏng vấn lấy thông tin) và chủ động nhắn tin cảm ơn sau mỗi buổi trò chuyện. Trong những buổi hẹn này, các em có thể vừa tìm hiểu về công ty, hiểu về hành trình họ đã đến với công ty và vị trí hiện của họ như thế nào, hỏi họ về những kỹ năng và tiêu chí mà công ty họ đang tìm kiếm ở các ứng viên đồng thời từ đó có thể “thể hiện” khéo khả năng, kinh nghiệm của mình liên quan đến vị trí mong muốn. Cuối buổi, thay vì xin referral trực tiếp, hãy hỏi xem anh/chị có tips (lời khuyên) gì để giúp hồ sơ cạnh tranh hơn. Thường nếu họ thoải mái và thấy em phù hợp, họ sẽ chủ động gợi ý referral.

• Với những mối quan hệ đã có kết nối trước đó: Các em có thể nhắn tin trực tiếp, ngắn gọn và rõ ràng, nêu vị trí ứng tuyển, điểm mạnh liên quan, rồi lịch sự nhờ referral. Ví dụ: “Em cảm ơn anh/chị đã từng chia sẻ nhiều thông tin hữu ích về công ty X. Hiện em đang ứng tuyển vị trí Business Analyst tại X và tin rằng kinh nghiệm A, B, C của mình phù hợp. Nếu thuận tiện, anh/chị có thể hỗ trợ em referral để hồ sơ được xem xét kỹ hơn không ạ?”

• Sau khi liên hệ hỏi referral: Dù kết quả thế nào, hãy luôn cảm ơn và cập nhật tình hình (đã nộp hồ sơ, đã phỏng vấn…). Sự chuyên nghiệp này khiến người khác sẵn sàng hỗ trợ thêm khi có cơ hội phù hợp.

Nếu có thời gian, CPI rất khuyến khích các em hãy xây dựng những mối quan hệ này từ sớm, giữ kết nối với họ trong một thời gian dài, trước khi nhờ họ giới thiệu. Đây cũng là lý do vì sao CPI hay khuyến khích học sinh nên networking từ năm 1, năm 2 để đến năm 3, 4 nhờ giới thiệu sẽ phù hợp hơn.

Nắm rõ mục tiêu trước khi hỏi: Hãy xác định rõ công việc mình muốn ứng tuyển, vì sao quan tâm đến vị trí đó, và những kỹ năng nổi bật, kinh nghiệm phù hợp. Referral chỉ hiệu quả khi người giúp cảm thấy em thật sự nghiêm túc với định hướng của mình.

Tôn trọng khác biệt văn hoá: Với những anh/chị người Việt, các em có thể hỏi thẳng thắn hơn. Nhưng với người nước ngoài hoặc người bản xứ, các em hãy để mối quan hệ tiến triển tự nhiên, lời giới thiệu sẽ đến như một sự gợi ý chứ không phải ép buộc.

Ngoài ra, CPI cũng muốn nhắn nhủ với quý phụ huynh mong muốn đồng hành cùng con rằng: 

Nhiều em DHS thường ngại mở lời, sợ bị từ chối hoặc không biết cách viết tin nhắn theo dõi  (follow-up) sau sự kiện. Đây là lúc cha mẹ có thể trở thành “điểm tựa tinh thần”: khích lệ con thử viết nháp tin nhắn, kiểm tra và sửa tin nhắn giúp con (nếu phụ huynh có khả năng thành thạo tiếng anh) từ đó động viên con giữ kết nối, và nhắc rằng sai cũng là một phần của quá trình học hỏi. Chỉ một lời động viên đơn giản cũng có thể giúp các em thêm can đảm để bắt đầu.

CPI tin rằng khi được cha mẹ ủng hộ và khích lệ thử nghiệm từ sớm, hành trình phía trước của các em sẽ bớt đơn độc và mở ra nhiều cơ hội hơn.